Extra rijk

Om iemand aan te raken die niet dichtbij je staat is geen sinecure. Ik was zestien toen ik voor een carrière in de gezondheidszorg koos, en dus ook onbekende mensen aan moest raken. Zieke en oudere mensen, die in al hun kwetsbaarheid ineens zo’n jong ding aan hun bed kregen. Een jong ding die voor ze kwam zorgen. Ik vond het al heftig, hoe moet dat voor hen zijn geweest.

Om aan een buitenstaander uit te leggen hoe het voelt om in de zorg te werken is onmogelijk. Ik kom in beeld wanneer een mens op zijn kwetsbaarst is, wanneer verdriet en pijn ineens zijn intrede doen. Vrolijkheid is maar zelden onderdeel van mijn werk, zo is het nou eenmaal.

Ooit las ik een uitspraak van een revalidant en het maakte diepe indruk op mij.

‘Ik heb enorm veel respect voor het werk van de verpleegkundige’, had hij gezegd, ‘ik kan alleen maar moeilijk accepteren dat ik het werk geworden ben’. Die ene zin maakt zo pijnlijk duidelijk wat de inhoud van mijn baan behelst.

Het omvat zorgen voor iemand die een stukje regie uit handen moet geven. Voor even of voor altijd. Handelingen die je tot voor kort zonder nadenken uitvoerde, moeten nu ineens door een ander worden uitgevoerd. De meest intieme handelingen. In een vingerknip zijn heel veel zaken niet meer vanzelfsprekend.

Nu ik op vakantie ben voel ik het wrange ervan soms extra, omdat ik zo waanzinnig geniet van de vrijheid die ik bezit. Dat klinkt wellicht wat zwaarmoedig maar het is juist het tegenovergestelde, het is het intens beleven van de meest eenvoudige zaken.

Jaren geleden werkte ik een poosje alleen maar nachten, en tijdens die nachten zorgde ik ook af en toe voor een jonge vrouw. Zij woonde nog thuis, haar ouders hadden een aanbouw aan hun huis laten bouwen waarin zij haar slaap-en badkamer had. Wij kwamen er elke nacht voor een aantal handelingen die ze zelf niet meer kon. Elke nacht. Moet je je voorstellen dat je, naast alle zorg van overdag, ook elke nacht twee mensen over de vloer krijgt. Twee mensen aan je lijf, soms ook volkomen vreemden, voor de rest van leven.

Terwijl ik vanmorgen vroeg een plons nam in de rivier, die prachtige rivier waar we kamperen met ons Volkswagenbusje, dacht ik nog even aan die indrukwekkende zin. En aan die ene man, en velen met hem, die door een noodlottig ongeval ineens ‘werk’ waren geworden. Zo’n rondje zwemmen voelt dan extra rijk.